‘Eens verslaafd, altijd verslaafd‘, of ‘mensen met een psychose zorgen voor overlast’. Twee voorbeelden van vooroordelen over mensen met een verslaving of een psychische aandoening. Stigmatisering van psychische aandoeningen zie je op verschillende manieren terug in onze maatschappij en kunnen erg hardnekkig zijn. Je zie het bijvoorbeeld regelmatig in tv-programma’s, of in het beeldgebruik van (online) magazines. Maar je kunt het ook meekrijgen in je opvoeding of via je sociale omgeving. Vooroordelen beïnvloeden onbewust je eigen gedachten en de manier waarop je naar de wereld kijkt en je gedrag.
Laat je niet beïnvloeden
Vooroordelen hebben we allemaal in meer of mindere mate. Door je bewust te zijn van je eigen vooroordelen, kun je voorkomen dat het je teveel beïnvloedt. Ook als je beter contact wilt maken met mensen met een psychische aandoening dan is dit van belang. Een cursus Mental Health First Aid (MHFA) is dan mogelijk iets voor jou. Hierin leer je over de kenmerken van de meest voorkomende psychische aandoeningen. Ook leer je hoe je met signalen van psychische problemen om kunt gaan en hoe je in zo’n geval kunt handelen. Deelnemers aan een cursus van MHFA hebben naderhand meer kennis over psychische aandoeningen, bieden hulp aan mensen uit hun omgeving met psychische problemen en sturen door naar professionele hulp wanneer dat nodig is. Ook worden vooroordelen en stigma’s door het volgen van de cursus verminderd.
Welke vooroordelen herken jij?
Er bestaan veel bewuste en onbewuste vooroordelen voor over psychische aandoeningen. Samen Sterk Zonder Stigma zette de meest voorkomende frames in de media over psychische aandoeningen op een rij. Welke herken jij?
- Gevaar en overlast: Dit frame komt vooral terug in de berichtgeving over personen met verward gedrag en in berichtgeving over incidenten met geweldpleging of ernstige overlast in wijken en buurten. Vaak gaat het dan over mensen met psychosegevoeligheid, persoonlijkheidsstoornissen of verslaving.
- Bijzondere talenten: In dit frame wordt het hebben van een psychische aandoening gekoppeld aan bijzondere kenmerken, zoals helderheid van geest of bijzondere creativiteit. Dit frame lijkt aantrekkelijk, maar het is een valkuil: mensen met een psychische aandoening zijn in de praktijk – op de aandoening na – niet anders dan anderen.
- Ziek en zielig: Dit frame komt vooral terug in human interest verhalen en interviews met mensen die zelf of in hun omgeving met een psychische aandoening te maken hebben. Vaak gaat het dan over mensen met ernstige vormen van depressie, angststoornissen, eetstoornissen of andere ‘common mental disorders’.
- Gewone mensen met een specifiek probleem: Dit is een ‘tegenframe’, ontwikkeld om een alternatief te bieden aan stereotypering en eenzijdige beeldvorming.
